تکرار سرنوشت نوکیا برای اپل

چه کسی تصورش را می‌کرد که زمانی ارزان‌ترین گوشی جدید اپل ۱۱۴۹ دلار باشد؟ آیا کسی حاضر است چنین پولی را بپردازد؟ واقعیت آن است که اپل یک دهه عالی را پشت سر گذاشته؛ به‌طوری که از زمان عرضه آی‌فون در سال ۲۰۰۷ تاکنون فروش آی‌فون تا به امروز ۱۰ برابر شده، اما به نظر می‎رسد سقوط آغاز شده است. همچنین قیمت سهام اپل نیز از آن زمان تا امروز ۷۰۰ درصد رشد کرده است و حداقل تا همین یکی دو ماه قبل اپل با ارزش‌ترین شرکت جهان بود.

با این حال، از دو هفته قبل بعد از آنکه مشخص شد میزان فروش آی‌فون کاهش یافته، سرمایه‌گذاران و قیمت سهام این شرکت شوک بزرگی را تجربه کردند. حالا خود اپل نیز اعلام کرد تولید آی‌فون را کاهش می‌دهد. این نخستین بار از سال ۲۰۰۲ تاکنون است که این غول دیجیتالی پیش‌بینی کرده درآمدش کاهش خواهد یافت. کاهش حدود ۱۰درصدی قیمت سهام در یک روز نشان می‎دهد که سهام اپل شاهد بدترین روزش در ۶ سال گذشته بود. از نوامبر (آبان و آذر) سال ۲۰۱۸ تاکنون سهام اپل ۳۵۵ درصد از ارزش خود را از دست داده است. این به معنی از بین رفتن ۴۴۶ میلیارد دلار از ارزش این شرکت بود که از آن به‌عنوان بدترین سقوط بورس تاکنون یاد می‌شود و به نظر می‌رسد این تازه آغاز سقوط است.

سقوط سهام اپل در حالی است که آمار فروش اپل سیگنال منفی یا نگران‎کننده‌ای را نشان نمی‎دهد. از سال ۲۰۰۱ تاکنون اپل همواره رشد درآمد داشته است. سال گذشته نیز این رشد درآمد به جایی رسید که فروش اپل از مرز ۲۵۰۰میلیارد دلار فراتر رفت. در واقع به نظر می‌رسد سلامت اقتصادی کسب وکار اپل بسیار بالاست؛ اما پشت این اعداد رازی است. در پشت این افزایش درآمد سالانه اپل هر سال آی‌فون کمتری فروخته است. در واقع نقطه اوج فروش آی‌فون اپل در سال ۲۰۱۵۵ بود که بیشترین تعداد آی‌فون را فروخت. سال گذشته اپل ۱۴ میلیون دستگاه آی‌فون کمتری نسبت به سه سال قبل فروخت. به گفته تیم کوک، مدیرعامل اپل، ۹ میلیارد دلار ضرر این کم فروشی بوده است؛ هرچند آن را بهگردن جنگ تعرفه‌ها و چین انداخت.

افزایش قیمت آی‌فون؛ سیاست جبران درآمد

در سال ۲۰۱۰ شما قادر بودید یک آی‌فون ۴ را با ۱۹۹ دلار خریداری کنید. در سال ۲۰۱۴ قیمت یک آی‌فون ۶ برابر با ۲۹۹ دلار بود. امروز اما ارزان‌ترین قیمت آی‌فون ۱۱۴۹ دلار است! این به معنی ۵۰۰ درصد رشد قیمت نسبت به هشت سال قبل است. این در حالی است که تکنولوژی هر سال ارزان‌تر می‌شود. زمانی نه چندان دور داشتن یک تلویزیون HD یک کالای لوکس به حساب می‌آمد.

حتی مدل کوچک آن حدود ۱۰۰۰ دلار قیمت داشت؛ اما امروز یک تلویزیون ۵۵ اینچی حدود ۵۰۰ دلار قیمت دارد. در سال ۱۹۸۴۴ شرکت موتورولا نخستین موبایلش را ۴۰۰۰ دلار فروخت. بر اساس تحلیل‌های IDC متوسط قیمت گوشی در جهان ۳۲۰۰ دلار است. قیمتموبایل حدود ۹۲ درصد کاهش یافته اما اپل درست برعکس عمل کرده و قیمت موبایل‌هایش را ۵۰۰۰ درصد افزایش داده است. به نظر می‌رسد اپل راه پولدار شدن را یاد گرفته اما اجازه بدهید موضوعات دیگری را ببینیم.

۱۲ سال قبل فقط ۱۲۰ میلیون نفر از مردم جهان صاحب تلفن همراه بودند. امروز حدود ۵ میلیارد نفر از جمعیت جهان گوشی هوشمند دارند. اپل در واقع نیروی محرکه پشت این انفجار و انقلاب تلفن همراه در جهان بود. یک بازیگر اصلی که همزمان با رشد بازار رشد کرد و بزرگ‌تر شد. اپل به دلیل همین موقعیت به سودده‌ترین شرکت در تاریخ بورس آمریکا تبدیل شد. اما در سال ۲۰۱۵ این رشد پایان یافت.

این چیزی است که برای بسیاری از شرکت‌ها رخ می‌دهد. اما اپل با افزایش قیمت کار فوق‌العاده‌ای در این عرصه انجام داد. ارزش برند و سیل طرفداران آن باعث شد که این افزایش قیمت چندان به چشم نیاید. در واقع هنوز همه حس می‌کنند قیمت آی‌فون شبیه چند سال قبل است. اما قرار است به کجا ختم شود؟ آیا تصور می‌کنید برای یک گوشی ۱۵۰۰ یا ۲۰۰۰ دلار پول بدهید؟ اپل در پاییز امسال اعلام کرد دیگر آمار فروش آی‌فون را ارائه نمی‌کند. اطلاعاتی بسیار مفید برای سرمایه‌گذاران که اپل حالا آن را دریغ کرده است.

آی‌فون دو سوم درآمد اپل را به خود اختصاص داده است. به‌طور عادی شرکتی که در بورس است باید اطلاعات دقیقی از محل درآمد خود به سرمایه‌گذاران ارائه کند. نکته اینکه ۲۵ درصد درآمد اپل از ‌آی پد و کامپیوترهای این شرکت است که بر اساس آمار اپل فروش آن راکد است. برخی تحلیلگران معتقدند اگر اپل قیمت گوشی‌هایش را به قیمت سال ۲۰۱۶ برگرداند، قادر خواهد بود ۴۱ میلیون آی‌فون اضافه‌تر بفروشد که برابر با کل درآمد سال ۲۰۱۸ خواهد بود.

البته وضعیت مالی فعلی اپل به شکلی تکرار وضعیت نوکیا است. قبل از اپل عنوان بزرگ‌ترین فروشنده موبایل به شرکت نوکیا تعلق داشت. در سال ۲۰۰۷ یک رسانه چنین تیتری را زد:« نوکیا یک میلیارد مشتری دارد آیا کسی قادر به رقابت با او خواهد بود؟» در سال ۲۰۰۷۷ آی‌فون به بازار عرضه شد و نوکیا به آخر خط رسید؛ به‌طوری که ارزش سهام نوکیا از سال ۲۰۰۷ که آی‌فون به بازار عرضه شد تا سال ۲۰۱۸ حدود ۸۰۰درصد کاهش یافت.